Περιεχόμενα
Το Σημείωμα της Σύνταξης
Η Υπέρβαση του Σημείου Κορύφωσης της Ελληνικής Επίθεσης στη Μικρά Ασία την Περίοδο του Θέρους του 1921
Διονύσιος Τσιριγώτης
Η παρούσα μελέτη ενασχολείται με ένα θεμελιώδες ζήτημα της στρατιωτικής στρατηγικής που είναι η επίδραση της υπέρβασης του σημείου κορύφωσης της επίθεσης στο μέτρο αποτελεσματικότητάς της. Επιλέγοντας ως μελέτη περίπτωσης τις στρατιωτικές επιχειρήσεις των μετανοεμβριανών Ελληνικών κυβερνήσεων στη Μικρά Ασία, την περίοδο Μαρτίου-Αυγούστου 1921, θα διερευνήσουμε εάν και σε ποιο βαθμό η υπέρβαση του σημείου κορύφωσης της Ελληνικής επίθεσης οδήγησε στην αποδιάρθρωση της Ελληνικής στρατιωτικής στρατηγικής. Δεδομένου ότι η υλοποίηση του κεντρικού πολιτικού στόχου της Ελληνικής υψηλής στρατηγικής βασίστηκε αποκλειστικά στην υιοθέτηση-εφαρμογή μιας επιθετικής στρατιωτικής στρατηγικής άμεσης προσέγγισης, η αδυναμία της Ελληνικής πολιτικής ηγεσίας να αναγνωρίσει το σημείο κορύφωσης της επίθεσης οδήγησε στην αναστροφή του σημείου κορύφωσης της άμυνας για τις κεμαλικές δυνάμεις με αποτέλεσμα την ανάκτηση της ισορροπίας στρατιωτικής ισχύος στο θέατρο επιχειρήσεων και την τελική τους επικράτηση.
Οι Επιχειρησιακές Παράμετροι που Επέδρασαν στην Τελική Φάση των Επιχειρήσεων στη Μικρά Ασία
Δημήτριος Αλεβίζος
Κατά την τελική φάση των επιχειρήσεων της Ελληνικής Στρατιάς στην Μικρά Ασία (13 Αυγούστου–5 Σεπτεμβρίου 1922), πραγματοποιήθηκαν η επιτυχής τουρκική επίθεση, η διάρρηξη του μετώπου στο Νότιο Τομέα του, η στη συνέχεια υποχώρηση των ελληνικών δυνάμεων και τελικά η εγκατάλειψη της Μικράς Ασίας. Η κατάληξη αυτή ήταν αποτέλεσμα συνδυασμού πολλών διαφορετικών παραγόντων, οι σημαντικότεροι των οποίων, ήταν: ο εξοπλισμός των δυνάμεων σε συνάρτηση με τη στάση του διεθνή παράγοντα, οι πληροφορίες και η ασφάλεια επιχειρήσεων, το ηθικό, η επιχειρησιακή σχεδίαση και ο τρόπος διεξαγωγής του αγώνα.
Σώμα Γενικών Επιτελών και Επιτελική Εκπαίδευση στον Ελληνικό Στρατό (1833–1920)
Κωνσταντίνος Βλάσσης
Η ανάγκη ύπαρξης σε ένα Στρατό οργανωμένων στρατηγείων, επανδρωμένων από διοικητές και επιτελείς εκπαιδευμένους σε στρατιωτικές σχολές και ακαδημίες πολέμου, αποτελεί μία από τις κύριες προϋποθέσεις για την πολεμική προετοιμασία στην ειρήνη και τη νικηφόρα διεξαγωγή των επιχειρήσεων στον πόλεμο. Η ανάγκη αυτή επιβλήθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα, εξαιτίας κυρίως της γιγάντωσης των εθνικών στρατών σε συνδυασμό με τις τεχνολογικές εξελίξεις που επηρέασαν την πολεμική τέχνη. Η μελέτη επικεντρώνεται στην παρουσίαση των διαδικασιών που ακολούθησε ο Ελληνικός Στρατός για την επιλογή, άνευ εκπαίδευσης, επιτελών αξιωματικών, καθώς και των αντιστοίχων για την εκπαίδευση σε ακαδημίες πολέμου του εξωτερικού μικρού αριθμού αξιωματικών ως επιτελών, προκειμένου δι’ αυτών να επανδρωθούν κυρίως τα επιτελεία της Ανώτατης Διοικήσεως του Στρατού και της Επιτελικής Υπηρεσίας του Υπουργείου των Στρατιωτικών. Η μελέτη αφορά την περίοδο από την ίδρυση του νεότερου ελληνικού κράτους έως το θέρος του 1921, οπότε ο Ελληνικός Στρατός στα πλαίσια των εθνικών διεκδικήσεων και εμφορούμενος από το όραμα της Μεγάλης Ιδέας, επιχείρησε την έως τότε, μεγαλύτερη σε κλίμακα εκστρατεία στην νεότερη ιστορία του Ελληνισμού.
70 Χρόνια στην Ατλαντική Συμμαχία: Τα Αμυντικά Προβλήματα της Πρώτης Δεκαετίας (1952-1962)
Ιπποκράτης Δασκαλάκης
Η γεωγραφική διαμόρφωση του ελληνικού χώρου διαχρονικά καθιστούσε προβληματική την άμυνα σε αιφνιδιαστική επίθεση από τον βορρά. Η μεταπολεμική σύζευξη των ιστορικών επιδιώξεων των γειτόνων σλαβικών κρατών με την κομμουνιστική ιδεολογία και την ψυχροπολεμική ατμόσφαιρα, καθιστούσαν την εκ του «βορρά απειλή» πλέον ανησυχητική. Η ελληνική ένταξη στην Ατλαντική Συμμαχία, το 1952, προσέφερε τις αγωνιωδώς επιζητούμενες από την Αθήνα συμβατικές εγγυήσεις ασφαλείας, καίτοι από καθαρά επιχειρησιακής πλευράς, υπήρχαν βάσιμες αμφιβολίες για τις ελληνικές-συμμαχικές δυνατότητες απόκρουσης μιας σοβιετικής ή ακόμη και μεμονωμένης βουλγαρικής εισβολής. Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, την πρώτη δεκαετία (1952-1962), αναβάθμισαν τις μαχητικές τους ικανότητες, ενισχυόμενες σε πολεμικό υλικό αλλά και ενσωματώνοντας επιχειρησιακές εμπειρίες και τεχνικές γνώσεις από νέες επιχειρησιακές τακτικές και σύγχρονα οπλικά συστήματα. Οπωσδήποτε, το αμυντικό πρόβλημα της Ελλάδος δεν επιλύθηκε πλήρως με την ένταξη, ενώ χρειάστηκε η συνεχής διάθεση πολύτιμων και δυσεύρετων εθνικών οικονομικών πόρων για τη συντήρηση, του πραγματικά (και αναγκαστικά) για τα ελληνικά δεδομένα, ευμεγέθους στρατεύματος.
Η Ένταξη της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ μέσω του Πολέμου της Κορέας: Αποτιμώντας τη Φήμη της Τουρκικής Ισχύος
Σπύρος Κατσούλας
Η ένταξη της Ελλάδας και της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον Πόλεμο της Κορέας, όπου αμφότερες έστειλαν εκστρατευτικά σώματα. Σε αυτό το πλαίσιο γιγαντώθηκε η φήμη της τουρκικής ισχύος. Στα υψώματα της Κορέας γεννήθηκε ο «θρύλος του Τούρκου στρατιώτη» λόγω της αυταπάρνησης που επέδειξαν οι στρατιώτες της Τουρκικής Ταξιαρχίας στο πεδίο της μάχης. Η φήμη ενός ισχυρού στρατού συνόδευσε την Τουρκία για πολύ καιρό, επηρεάζοντας τον τρόπο που έβλεπαν οι Ηνωμένες Πολιτείες την Τουρκία, αλλά και η ίδια η Τουρκία τον εαυτό της. Η μελέτη της στρατιωτικής ιστορίας δεν επιβεβαιώνει αυτή την εντύπωση, η οποία δημιουργήθηκε περισσότερο για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας και στρατηγικής επικοινωνίας. Παρά τη γενναία αυτοθυσία των Τούρκων στρατιωτών στα βουνά της Κορέας, η Τουρκική Ταξιαρχία δεν διασώθηκε από τη γενικότερη στρατηγική αναποτελεσματικότητα των συμμαχικών δυνάμεων του ΟΗΕ. Οι κυριότερες εμπλοκές της στον πόλεμο συνδυάστηκαν με συντριπτικές ήττες. Οι επιδόσεις του τουρκικού εκστρατευτικού σώματος δεν θα επηρέαζαν ούτως ή άλλως την ένταξη της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ. Ελλάδα και Τουρκία εντάχθηκαν στην Ατλαντική Συμμαχία κυρίως λόγω των γεωπολιτικών συνειρμών που προκάλεσε ο Πόλεμος της Κορέας στις Ηνωμένες Πολιτείες ως προς τις βλέψεις και στόχους του κομμουνιστικού μπλοκ στην ευρασιατική ήπειρο.
